Burgermanifest tegen het neoliberalisme en voor de menselijke waardigheid
Voor een solidaire samenleving, waarin respect voor de mens en voor zijn omgeving de hoekstenen vormen van het beleid.
Het neoliberalisme als economische misdaad tegen de menselijkheid?
Het neoliberalisme leidde in de voorbije decennia tot een veralgemeende grensoverschrijdende vermarkting van de samenleving en tot een wereldwijde verspreiding van de sociale (lees tussenmenselijke) concurrentie. Een aanzienlijke verscherping van de sociale uitbuiting en sociale uitsluiting waren er de onvermijdelijke gevolgen van. Dit vertaalde zich in een algemene verpaupering van de bevolking, in een verregaande ontwaarding van de arbeid, in een mateloze toename van de werkdruk en niet in het minst in een aantasting van de intermenselijke samenhang, broodnodig voor de garantie van een kwalitatief sociaal weefsel en van een respect voor de waardigheid van de mens en van zijn omgeving.
Het neoliberalisme leidde in de voorbije decennia tot een veralgemeende grensoverschrijdende vermarkting van de samenleving.
De overheersing van geld, macht en profijt zorgden niet enkel voor een gestage afkalving van de sociaal beschermende functie van de Staat, ze veroorzaakten (alle wetenschappelijke waarschuwingen voor klimaatverandering, voor verregaande verarming van de biodiversiteit en voor de ontwrichting van de natuurlijke evenwichten ten spijt) voor een aanhoudende voortschrijdende ecologische verloedering en voor een bagatellisering van de politiek. Hierin aangestuurd en gedwongen door de EU, bezingen en verheerlijken alle burgerlijke politieke stromingen de weldoende effecten van de kapitalistische markteconomie en van de samenlevingwijde verspreiding van het marktdenken.
De Staat is zijn rol als economische actor van betekenis ondertussen bijna volledig kwijtgespeeld. De Staat onderdrukt en wordt hierin bijgestaan door de politiek, wiens primaire functie van langsom meer wordt, de politieke bewustwording van de onderdrukte bevolking in de kiem te smoren door enerzijds de louter formele vrijheid en gelijkheid van de liberale staat te loven en anderzijds de verdeeldheid te zaaien onder de diverse bevolkingsgroepen.
Tot meerdere eer en glorie van de kaste van geld- en machtsbezitters leven steeds verder aangroeiende groepen van mensen overal ter wereld en ook hier, in lamentabele situaties. Ze werken zonder enige bescherming van betekenis, in ellendige arbeidsomstandigheden. Om een miserabel inkomen te vergaren “kloppen” ze werkdagen van zestien uren en meer als zogezegde zelfstandige ondernemers. Ze huizen vaak in bouwsels en vertrekken, die de naam woning niet waardig zijn. Ze kunnen zich onvoldoende en niet gezond voeden, laat staan zich behoorlijk medisch laten bijstaan… Ze zijn verpauperd en hebben geen uitzicht op meer welzijn.
Maar er is nog meer aan de hand… Gedreven door egoïsme, mateloze hebzucht en accumulatiedrang van geld en macht, aarzelt de kaste niet om de te weinige milieubeschermende regels ten spijt en in naam van de liberale vrijheid van ondernemen, de menselijke omgeving te vervuilen, te bezoedelen en ten gronde te richten.
Tenslotte dient ook aangestipt dat in de liberale parlementaire stelsels “de gewone burger” al langer politiek herleid is tot kiesvee.
Tenslotte dient ook aangestipt dat in de liberale parlementaire stelsels “de gewone burger” al langer politiek herleid is tot kiesvee aan wie men recht op politiek bewustzijn ontzegt en afleidt van de objectieve noodzaak om een betekenisvolle lotsverbetering te eisen. Het liberalisme en neoliberalisme betreffen dus maatschappelijke kwalen, die de samenleving zonder meer ontbinden en aan een onderdrukte bevolking de elementaire waardigheid ontnemen.
De materiële en morele ellende waarin het liberalisme en het verwoestende kapitalisme miljoenen mensen over de ganse wereld dompelen, kan de retorische vraag doen rijzen of we niet te maken hebben met een economische misdaad tegen de menselijkheid en of in dit perspectief bezien, de Europese Unie, die de weldaden van het systeem predikt en het stelsel wereldwijd helpt uitdragen, niet als een criminele organisatie dient aangeklaagd te worden…
Hoopvol is evenwel dat de onderdrukte burgers zich vaak met succes verweren en verzetten door zich te organiseren en actie te voeren als collectiviteiten en het zo op te nemen voor het respect van de menselijke waardigheid op het stuk van de sociale solidariteit, de ecologie en de politieke ontvoogding. Het huidige vigerende recht kent de notie ‘economische misdaad tegen de menselijkheid‘ nog niet. Door desondanks het neoliberalisme als dusdanig te kwalificeren wensen we op een niet mis te verstane wijze onze zware morele afkeuring ervoor weer te geven. Tevens drukken we hierdoor de wens uit het recht met een dergelijke categorie uit te breiden. Er is immers geen goede reden waarom wandaden niet de menselijkheid zouden kunnen schenden omdat ze uit winstbejag of drang naar machtsaccumulatie werden bedreven. Ook de uitspraak als zou de Europese Unie een criminele organisatie zijn, drukt eenzelfde fundamentele morele afkeur uit. En ja…. het recht versterken met een notie ‘economische misdaad tegen de menselijkheid‘ zou toelaten de wandaden van het kapitalisme en neoliberalisme makkelijker te bestrijden….
De strijd voor de politieke bewustwording: een essentiële stap in de opbouw van een globale politieke en sociale tegenmacht.
De muur van de schijn van consensus doorbreken. Het neoliberalisme vormt uiteraard in eerste instantie de ideologie, die nu reeds enkele decennia lang het verwoestende internationale kapitalisme een verhaal en een perspectief biedt. Maar binnen de EU hebben de neoliberale beginselen de status verworven van de hoogste rechtsnormen van het continent. Ze zijn in de verschillende segmenten van onze samenleving dan ook zeer dominant aanwezig. Ze verspreiden er rechtstreeks of onrechtstreeks het marktmodel en de bijhorende “weldoende” concurrentie onder de burgers. Sociale solidariteit, ecologie, biodiversiteit, menselijke waardigheid en cultuur moeten allen wijken voor de macht van de markt, de concurrentie en de winstmaximalisatie.
Het neoliberalisme is zo zwaar juridisch verankerd in de EU, dat het zich op een arrogante wijze opdringt aan de nationale politieke systemen en dit ongeacht de parlementaire meerderheden, die er uit de verkiezingen voortvloeien. Alle burgerlijke politieke stromingen lijken zich dus enthousiast naar de gedragslijnen van liberalisme en kapitalisme te schikken… want er is gewoonweg geen rechtsruimte voor een alternatief. Binnen de EU drukt het kapitalisme de maatschappelijke verhoudingen dus tweemaal plat. Eenmaal door zijn eigen gewicht en door de bijhorende machtsconcentraties en een tweede maal door de formele instanties, die waken over de correcte toepassing van het Europese recht. Ogenschijnlijk open en tolerant verdragen het neoliberalisme en kapitalisme in werkelijkheid geen fundamentele kritiek en snoeren ze direct of indirect de mond van diegenen, die ze confronteren met de mensonwaardige en misdadige gevolgen van hun in wezen op geld, profijt en macht geaxeerde beleid… Zo slagen ze erin een schijn van consensus te wekken en een muur van stilte op te trekken, die systeemkritiek van meet af aan geen basis gunt om om zich heen te grijpen… en burgers tot lijdzame kleine en nietige objecten reduceert.
Alle burgerlijke politieke stromingen lijken zich enthousiast naar de gedragslijnen van liberalisme en kapitalisme te schikken.
En nochtans is er hoop op verandering en wenkt bevrijding… Europawijd en erbuiten wordt er door onnoemelijk veel burgers verzet gepleegd tegen de nefaste en vaak vernietigende invloed van de kaste van kapitaal- en machtsbezitters op het stuk van de sociale verhoudingen, op het stuk van de ecologie en de duurzaamheid en op het vlak van de politieke ontvoogding. Het verzet, hoe lokaal en hoe specifiek ook, ontwricht het liberalisme en kapitalisme in hun werking als dominerende systemen en op zich draagt dit verspreide verzet dan wel ook bij tot het verstoren van de werking van het stelsel… Doch om de greep van de tegenmachten te vergroten, lijkt het aangewezen ze feitelijk en politiek meer met elkaar te verbinden… zodat een globaal besef (lees klassenbewustzijn) zou kunnen groeien. Feitelijk met elkaar verbinden door te komen tot meer systematische uitwisseling van informatie. Politiek verbinden door telkens weer het neoliberalisme en internationaal kapitalisme als primaire oorzaken van de bestreden misstanden aan te wijzen. Het project van het burgermanifest tegen het neoliberalisme en voor de menselijke waardigheid kadert zonder meer in dit opzet… en is als dusdanig een fundamentele daad van verzet en van bewustwording.
Het burgermanifest als daad van verzet. Het burgermanifest dient zich aan als een uitnodiging om te komen tot een platform van voorstanders en verdedigers van een kapitalismevrije klassenloze samenleving gegrond op eerbied voor de menselijke waardigheid, de sociale solidariteit, de ecologische duurzaamheid en de politieke emancipatie van allen.
Burgermanifet tegen het neoliberalisme en voor de menselijke waardigheid (voorstel van ontwerp).
- De opstellers en de ondertekenaars van het manifest klagen het neoliberalisme en het onderliggende internationale kapitalisme aan als economische misdaden tegen de menselijke waardigheid omwille van de massale, grenzeloze sociale uitbuiting en uitsluiting, die ze voortbrachten om de macht en het profijt van enkelen te kunnen dienen. Ze klagen tevens het neoliberalisme en kapitalisme aan als economische misdaden tegen de menselijke waardigheid omwille van de verloedering en teloorgang van het leefmilieu en van de biodiversiteit, die ze voortbrachten om de zucht naar macht en rijkdom van een behoede kaste ter wille te kunnen zijn. Ze klagen tenslotte het neoliberalisme en het kapitalisme aan als economische misdaden tegen de menselijke waardigheid omwille van het uithollen en het verdringen van de politieke emancipatie van de bevolking, nodig om de repressie en de verdrukking van de werkende klasse te kunnen in stand houden.
- De opstellers en de ondertekenaars van het manifest klagen tevens de Europese Unie aan als een criminele organisatie, daar ze op een systematische wijze het neoliberalisme en kapitalisme heeft verspreid, heeft ingeplant en aan de lidstaten heeft opgelegd, wel wetend tot welke mensonwaardige toestanden dit leidde voor de burgers binnen Europa en erbuiten.
- De opstellers en de ondertekenaars van het manifest vragen de uitbouw van een samenleving, gegrond op sociale solidariteit, ecologische duurzaamheid en politieke ontvoogding. Ze zien dit het best gebeuren in het raam van een meer door de overheid gecontroleerde economie, waarin het grondrecht op menselijke waardigheid op de diverse beleidsniveaus de ultieme toetssteen vormt.
- De opstellers en ondertekenaars vragen de ontplooiing van een samenleving waarin op politiek, cultureel, sociaal, economisch en ecologisch vlak een wezenlijke rol is voorbehouden voor de democratisch samengestelde basisgemeenschappen. De primordiale rol van de overheid in de economie mag een bottom-up werking van de samenleving dan ook niet in de weg staan. De besluitvorming ruimt daar waar mogelijk dan ook plaats voor dialoog.
- Binnen de hiervoor aangegeven grenzen staan de opstellers en ondertekenaars van het manifest voor een door het politiek, sociaal en cultureel beheerst pluralisme. Wetenschappen, kunst en cultuur vormen trouwens samen met de sociale noden de drijvende en vernieuwende krachten in de samenleving.
- De opstellers en ondertekenaars vragen de uitbouw van een maatschappij, waarbinnen alle burgers in rechte en in feite gelijk zijn en houders zijn van dezelfde politieke, sociale, economische, ecologische en culturele grondrechten. Het genot van de grondrechten en inzonderheid van het recht op onderwijs en cultuur is kosteloos.
- De opstellers en ondertekenaars van het manifest bepleiten een samenleving die open staat voor internationale samenwerking en solidariteit en die zich actief inzet voor vrede onder de volkeren. Ze zien daarin een belangrijke rol weggelegd voor een nieuwsoortige Europese samenwerking.
- De opstellers en ondertekenaars van het manifest vragen een samenleving, waarin alle burgers verzekerd zijn van een behoorlijk inkomen en van een degelijke sociale bescherming, met inbegrip van behoorlijke en gezonde voeding, van degelijke medische verzorging en van een kwalitatieve en betaalbare woonst en van betaalbare groene energie.
- De opstellers en de ondertekenaars van het manifest vragen een samenleving, waarin alle burgers toegang hebben tot een betaalbaar en kwalitatief internet, dat onafhankelijk van politiek en kapitaal kan functioneren. Ze eisen tevens de ontbinding van de GAFA-machtsconcentraties en onder de verantwoordelijkheid van de overheid functionerende autonome sociale media, die respect opbrengen voor de menselijke waardigheid.
- Er wordt een werk- en reflectiegroep opgericht, belast met de verdere uitwerking van het manifest en van een charter voor de menselijke waardigheid. De aandacht van de groep gaat hierbij vooral uit naar de sociale en solidaire inkadering van de arbeid, naar de ecologische duurzaamheid en naar de politieke ontvoogding van allen.