Als antropoloog constateert Rik Pinxten dat de toenemende omgang met de wereld aan een dominant marktdenken ondergeschikt werd en wordt: De niet-bezittende sociale groepen (Piketty 2019) werden progressief in een ondergeschikte, afhankelijke rol geduwd.
Onderwijs, cultuurvorming, loonarbeid, verplichte domiciliëring, toenemende afhankelijkheid van markt voor overleving maakten alle sociale en culturele groepen (minderheden, enz) afhankelijk van het ene marktmodel. Ook de private sfeer wordt hieraan onderworpen: gezondheid, informatie (via IT) en politieke zeggenschap (door cliëntpartijen of ‘bewegingen’).
Buiten Europa ging de globalisering van economische activiteit gepaard met mondialisering van het kapitalistische mens- en maatschappijmodel, wat tot vernedering en ontwrichting van andere manieren van leven leidde: gedurende enkele eeuwen werd (mede door het theologische discours) alle cultureel anders zijn als ‘primitief’ geduid (‘natuurvolkeren’), wat slavernij, uitbuiting, plicht tot ‘beschaving’ of ‘ontwikkeling’ inhield. Dit ging moeizaam, wat leidde tot corruptie, herhaaldelijke onderwerping, eliminatie van orale tradities, enz. Tot vandaag leidt dit tot vernedering en onderdrukking. Het Chinese semi-kapitalisme verschijnt nu als krachtige concurrent voor westerse kapitalisme in de verarmde Derde Wereld.
Met de klimaatcrisis en de nieuwe structurele ongelijkheid onder het neoliberalisme (na de ‘heureuse trentième’, Piketty 2014) wordt nu voor het eerst de alternatieve mens-natuurrelatie van de zgn primitieven een mogelijk alternatief voor enorme rampen, door het kapitalisme aangezet. Dit alternatief zien we in de lokale commons (zeer bescheiden), in de convivialiteitsideologie van postkolonialisme in Zuid Amerika, en in sommige aanzetten tot theorie in sociale wetenschappen.
Deelname is gratis.
Inschrijven: andre@masereelfonds.be