20 okt 2022 20:00 € 5 | € 5

Musici onder het nazisme: vereerd, verbannen, vergast

Fred Brouwers brengt verhalen, geïllustreerd met geluidsfragmenten, over de verknipte verhouding van de nazi’s met klassieke muziek. Hij schreef er twee boeken over: in 2019 “Beethoven in de bunker” en in 2022 “De stalen pinhelm van Mozart”. Beide uitgegeven bij Epo.

Terwijl Hitler de hele maatschappij, inclusief onderwijs, gerecht, cultuur en kunsten hardhandig onderwierp aan de nazi-ideologie, sprong hijzelf daar losjes mee om als het ging om zijn eigen muzikale begeerte. Hij wist muziek van joodse en entartete signatuur wonderwel en naar willekeur in te passen in zijn streng ommuurde opvattingen als dat hem toevallig zo beliefde.

De overgrote meerderheid van joodse en entartete kunstenaars kreeg het zwaar te verduren. Ze werden gebroodroofd, ze doken onder, ze emigreerden, ze werden opgesloten, ze werden vermoord. Het intellectuele, creatieve, scheppende Duitsland werd zwaar beschadigd… en verrijkt met welgevallige kunst, soms zeer vakkundig, soms onbenullig, en dikwijls ook gedwongen of ongedwongen dubieus, want tussen fascisten en anti-fascisten zwommen de richtinglozen.

Brouwers verzamelde verhalen over “goede”, “foute” en halfslachtige componisten, dirigenten, librettisten, muzikanten…:  Carl Orff, Kurt Weill, Arnold Schönberg, Richard Strauss, Willem Mengelberg, Pavel Haas, Karel Ancerl,  Władysław Szpilman (The Pianist), Herbert von Karajan, Arturo Toscanini, Elly Ney, Anita Lasker,  Bronislaw Huberman , Fritz Löhner-Beda,  Joseph Schmidt,  Olivier Messiaen, Paul Hindemith en vele anderen, onder wie… de duitsgezinde Hasseltse componist-pianist-dirigent Paul Douliez. Niet te missen.

Fred Brouwers stond ooit in Bokrijk voor de klas als leraar Engels en Nederlands. Van 1978 tot 2011 becommentarieerde hij de  Koningin Elisabethwedstrijd voor de BRT/VRT. Voor de radio maakte en presenteerde hij programma’s als “De lange mars”, “Bij Bach op de koffie” en “Politheek”. Drie keer werd hij genomineerd voor de Prijs van de Radiokritiek. In 1984 kreeg hij de H van Humo voor zijn televisiewerk. “Brouwerijen”, zijn speelse radiocursiefjes over de klassieke muziekgeschiedenis, verschenen ook in boekvorm.

Een initiatief van Masereelfonds Hasselt – Humanistisch Verbond Hasselt.