30 nov 2020 19:30 - 21:15

Online – Kunst maken om kunst te begrijpen. Kunstmatige intelligentie, hiphop en de geesteswetenschappen

Omwille van de coronamaatregels hebben we slechts een beperkt aantal zitplaatsen.
Deze zitplaatsen zijn reeds voorbehouden voor de studenten die Studium Generale als keuzevak hebben.

U hoeft niets te missen!

U kan alle lezingen, zonder voorafgaande inschrijving, online volgen. Kort voor de lezing zal de link naar de online lezing op de site verschijnen. Tijdens de lezing kan u via de chatfunctie vragen stellen.

U kan de lezingen achteraf ook (her)bekijken. De opnames blijven beschikbaar op www.uantwerpen.be/studiumgenerale.

Lezing door: Mike Kestemont.
onderzoeksprofessor aan het departement Letterkunde van de Universiteit Antwerpen

Kunst maken om kunst te begrijpen. Kunstmatige intelligentie, hiphop en de geesteswetenschappen.
In de geesteswetenschappen, zoals de geschiedenis of linguïstiek, bestuderen geleerden “de producten van de menselijke geest”, gaande van muziek en beeldende kunst, over geschiedenis, tot taal en spel. In de jongste jaren wordt daarbij steeds vaker artificiële intelligentie aangewend: de beschikbare computertechnologie is immers zo snel geëvolueerd dat zij plots wordt ingezet op domeinen waar zij de laatste decennia nog vooral werd geweerd. Aan de hand van diverse voorbeelden zal ik toelichten hoe computerapplicaties kunnen gebruikt voor het opsporen van middeleeuwse auteurs in anonieme werken als Karel ende Elegast of voor het traceren van historische instrumenten in schilderijen in de muziekiconografie. Voorts zal ik ingaan op een uitdagend project, waarin onze groep, in samenwerking met het Meertens Instituut (Amsterdam), mee knutselde aan een “hiphop-robot” die is uitgetest op het bekende Lowlands-festival (NL). Cruciaal voor deze taak was dat computers niet langer enkel modellen bouwen die kunst analyseren, maar deze kunst ook moeten kunnen genereren.

Bewezen? Kennis in tijden van big data en fake news.
Zonder data kunnen wetenschap, rechtspraak en journalistiek niet bestaan. Data zijn de grondstof, het fundament van kennis. Dat was al zo sinds Francis Bacon en het zou een geruststellende gedachte kunnen zijn, te bedenken dat het nog altijd het geval is. Maar is dat zo? Woorden als dataficatie, dataïsme en Big Data wijzen op een veranderde verhouding tot kennis, alsof kennis een maatje te groot is geworden voor de mens. Is kennis nog wel kennis in tijden van Big Data? Verschaft kennis nog inzicht? Is zij een weg naar waarheid of louter een middel ter controle en beheersing? En wie, of wat, beheerst dan wie?

De verwerking van data is in grote mate uitbesteed aan computernetwerken en intelligente apparaten. Daarmee lijkt de mensheid een drempel te overschrijden. De mogelijkheden van Artificiële Intelligentie en Big Data zijn indrukwekkend. De toepassingen schijnbaar onbegrensd. Enkele jaren gelden voorspelde Time Magazine: in 2045 is de mens onsterfelijk! De data van ieder individu zouden voortleven in eeuwige dataclouds. Sommigen worden daar euforisch van. Anderen zijn minder opgetogen.

Maken we een vertrouwensbreuk mee in de menselijke relatie tot kennis? Als data niet meer door menselijke ogen en oren worden opgevangen, en als Artificiële Intelligentie tegen het menselijk denken afsteekt als een satelliet tegen een ezel, van wie is dan nog kennis? Zijn Big Data van ons? Of zijn wij van Big Data? Wat is de betekenis van kennis die de mens geoutsourced heeft aan slimmere apparaten? Heeft die kennis nog betekenis? Maken infodata de goeie ouwe begrijpelijke kennis ook als machtsmiddel overbodig? Hoe houdt een mens het hoofd boven water in een oneindige data-stroom? Hoe kan je het data-kaf van het data-koren scheiden? Heeft het nog zin om naar waarheid te vragen? Of heeft impact waarheid vervangen? Wat is echt, wat is vals?

Een aantal bevlogen sprekers uit diverse disciplines snijden deze vragen aan, die in tal van variante vormen opduiken in uiteenlopende domeinen: in de wetenschap, uiteraard, maar ook in de filosofie, het recht, de kunst, de economie, de journalistiek, de

In samenwerking met:
Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, Masereelfonds Universiteit Antwerpen, Humanistisch Verbond, Kekulé-cyclus, Verbond der Vlaamse Academici.

Meer informatie: andre@masereelfonds.be