Griet Vandermassen (filosofe) gaat in gesprek met Walter Foulon (Gynecoloog em. prof VUB)
De feministische beweging heeft de voorbije eeuw het statuut van de vrouw in de Westerse wereld grondig gewijzigd. In de eerste feministische golf (einde 20ste eeuw-1950)) werd gestreden voor gelijke politieke rechten. Het stemrecht is er nu overal verworven De 2de feministische golf is die van de “seksualiteit”. Na het verkrijgen van een veilige contraceptie werd die strijd besloten met het depenaliseren van de zwangerschapsafbreking. In België was dat in 1990. Die 2 feministische golven werden op gang getrokken door de middenklasse maar de uitkomst ervan leverde voordeel op voor alle vrouwen. Sinds 1980 zijn we in een nieuwe golf terecht gekomen waar de vraag gesteld wordt naar de ware natuur van wat mannen en vrouwen zijn. Zijn we sociaal of biologisch bepaald? Is de natuur van mannen en vrouwen een stabiel gegeven of eerder fluïde? Zijn ze niet eerder antagonistisch? Die 3de golf komt er op een ogenblik dat in de meeste Westerse landen vrouwen vaker hoger opgeleid zijn dan mannen. Een hoger diploma leidt meestal naar een hogere maatschappelijke status waardoor men kan aannemen dat vrouwendiscriminatie progressief zal verdwijnen. Een deel van de vrouwen echter, vaak behorend tot de middenklasse, gelooft in een blijvend antagonisme tussen mannen en vrouwen en blijft de vrouw zien als slachtoffer van het “patriarchaat”. Een ander deel weigert de “binariteit” en eist de mogelijkheid op om van “gender” te veranderen. De betrokkenengaan op zoek naar een andere identiteit. Die 3de feministische golf lijkt beperkt tot een deel van de hogere middenklasse en enthousiasmeert maar weinig in tegenstelling tot de 2 vorige feministische golven en brengt geen voordelen voor alle vrouwen.
Het feminisme heeft wel gezorgd voor nieuwe problemen. Veel vrouwen studeren tot 22-25 jaar. Met een gedaalde vruchtbaarheid vanaf de leeftijd van 35 jaar, staan de vrouwen voor de moeilijke keuze ‘kinderwens versus beroep’. Die keuze brengt veel spanningen en onzekerheden mee die soms moeilijk oplosbaar zijn. De mannen kennen dat probleem niet. Die hebben enkel de keuze van het werk. Een vrouw die 2 kinderen krijgt loopt een professionele achterstand op van 4 jaar t.o.v. haar mannelijke collegae. Mannen hiervan de schuld geven lost niets op. Maatschappelijke tegemoetkomingen voor vrouwen om de gevolgen van zwangerschap en bevalling op te vangen zijn noodzakelijk. De huidige neoliberale maatschappij heeft hiervoor onvoldoende aandacht. De oplossingen voor die problemen zullen meer liggen in solidariteit en samenwerking tussen mannen en vrouwen dan in het in het leven roepen van meer antagonismen. De evoluties in het feminisme en de gender problematiek zullen worden besproken op een volgende activiteit van het Masereelfonds.