Persbericht: Klimaatcoalitie over het eindbesluit van COP 27

20 november 2022. Een historische stap voorwaarts maar ook veel ter plaatse trappelen.

De Klimaatcoalitie houdt een gemengd gevoel over aan de conclusies van COP 27. Het definitieve besluit geeft een positief signaal aan de meest kwetsbare landen en zet een stap vooruit op vlak van klimaatrechtvaardigheid. De algemene ambities daarentegen stellen zwaar teleur en bieden geen antwoord op de klimaaturgentie , zeker wat betreft het uitfaseren van fossiele brandstoffen.

Een fonds voor “ Loss and Damage”
In Sharm el-Sheik werd een historische stap vooruit gezet op het vlak van “loss and damage”, met de oprichting van een fonds om de slachtoffers van klimaatschade te ondersteunen. De concrete details moeten nog worden vastgesteld, maar het politieke signaal aan de meest kwetsbaren is groot. Zij zijn het minst verantwoordelijk voor de klimaatcrisis, maar worden wel het zwaarst getroffen door de gevolgen.
“De oprichting van het klimaatschadefonds is een grote stap voorwaarts naar internationale solidariteit. We zijn verheugd dat dit is opgenomen in de klimaatonderhandelingen.”, aldus de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie, Zanna VANRENTERGHEM.

Gemiste kans om uit de fossiele brandstoffen te stappen
Op vlak van klimaatambitie is de uitkomst een grote teleurstelling. Er is geen enkele vooruitgang over het uitfaseren van fossiele brandstoffen, ondanks de steun hiervoor van rijke én lagere inkomenslanden. Wel positief is dat de landen de komende jaren in gesprek zullen gaan om te werken aan concrete oplossingen voor alle sectoren.
“De kloof naar 1,5°C blijft schrijnend. Terwijl de klok blijft tikken, zorgde deze COP niet voor een nieuwe dynamiek. Urgente actie op grote schaal is noodzakelijk om verdere klimaatontwrichting te voorkomen”, zegt de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie Zanna VANRENTERGHEM.

Klimaatadaptatie: een kleine stap vooruit, maar financiering blijft achter

We zien een kleine vooruitgang voor klimaatadaptatie, met een grotere prioriteit voor landbouw.
“De opname van agro-ecologie, kleinschalige landbouw en een systemische aanpak van de voedselketen wordt toegejuicht, aldus de vice-voorzitster van de Klimaatcoalitie,  Zanna VANRENTERGHEM. Op vlak van de financiering schiet COP 27 echter zwaar tekort. De belangrijke eis van het Afrikaans continent om de financiering te verdubbelen tegen 2025 werd niet beantwoord.”

Mensenrechten en klimaatrechtvaardigheid
Tegenstrijdige gevoelens rond mensenrechten. Deze COP erkent voor het eerst het recht op een gezonde leefomgeving, maar in vele andere dossiers overheerst teleurstelling, o.a. in koolstofmarkten en genderrechtvaardigheid. De finale tekst neemt kinderrrechten expliciet op, waardoor hun eisen in de toekomst echt kunnen worden gehoord. Ook positief is de gedeelde ambitie om werk te maken van een rechtvaardige transitie. Al blijft de inhoud vaag rond medezeggenschap voor werknemers, respect voor arbeidsrechten en universele sociale bescherming.

[Persbericht] IPCC: Wetenschappers trekken, opnieuw en luider, aan de alarmbel

28 februari 2022. Het IPCC heeft het tweede hoofdstuk van zijn nieuwe beoordelingsrapport over de effecten van klimaatverandering gepubliceerd. De conclusies zijn duidelijk: de gevolgen van de klimaatverandering zullen nog sneller en ernstiger zijn dan verwacht. De dramatische overstromingen van juli 2021 waren een duidelijke illustratie van deze gevolgen in ons land. De Klimaatcoalitie eist dat België zijn verantwoordelijkheid neemt, door zijn uitstoot van broeikasgassen snel te verminderen en door de landen van het Zuiden te steunen in hun aanpassings- en transitiebeleid.

“Uitstel is niet langer een optie”, zegt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie. “Niets doen kost niet alleen mensenlevens, maar het zal de Belgische economie miljarden kosten en ernstige gevolgen hebben voor toekomstige generaties.” De Klimaatcoalitie stelt meer dan 100 oplossingen voor om de klimaatcrisis te bestrijden. “Ons memorandum “voor een Belgische Green New Deal” biedt klimaatoplossingen die rekening houden met de principes van een rechtvaardige transitie, de vermindering van sociale ongelijkheden en andere vormen van discriminatie, terwijl de natuur een bondgenoot wordt.”

Het sociale en de natuur combineren om een veerkrachtige samenleving op te bouwen

Ook België ondervindt nu de dramatische gevolgen van de klimaatverandering. Er is dringend behoefte aan een ambitieus aanpassings- en toekomstbeleid. Enerzijds dient dit sociaal rechtvaardig te gebeuren: “Zoals we vorige zomer hebben gezien, zijn het de meest kwetsbaren die het meest te lijden hebben onder de gevolgen van de opwarming van de aarde. Bovendien versterkt de klimaatcrisis die ongelijkheden,” legt Zanna Vanrenterghem uit. “Deze realiteit moet dan ook centraal staan in elk klimaatbeleid.” Anderzijds wordt in het rapport gewezen op de directe verbanden tussen de klimaaturgentie en het verlies aan biodiversiteit, waarbij het een het ander dramatisch verergert. “Het is van essentieel belang meer rekening te houden met de ecosystemen: zij zijn onze grootste bondgenoten en bieden tal van oplossingen aan.”

Internationale solidariteit als basisbeginsel

Het verslag wijst ook op het belang van eerlijke en adequate steun voor de landen die het kwetsbaarst zijn voor de klimaatcrisis. Hoewel zij het zwaarst onder de gevolgen te lijden hebben, zijn deze landen het minst verantwoordelijk voor de klimaatcrisis. “Om te beginnen moeten de rijke landen hun beloften inzake internationale klimaatfinanciering nakomen”, zegt Zanna Vanrenterghem. Verder wijst het nieuwe rapport van het IPCC op het belang van bijstand aan slachtoffers van klimaatverandering en daarbij de belangrijke kwestie van “verlies en schade”.

Aan het werk!

[Persbericht] COP26: 1,5°C-doelstelling blijft in leven, maar vergt doortastende actie

Zaterdag 13 november. COP 26 eindigde meer dan 24 uur te laat. In de zoektocht naar een balans tussen ambitie en solidariteit, is het voorzitterschap erin geslaagd een delicaat compromis te bereiken tussen alle partijen. Dit definitieve akkoord is verre van volmaakt, maar geeft niettemin een impuls aan de strijd tegen de klimaatcrisis. Het moet nu worden vertaald naar ambitieuze en solidaire maatregelen.

Het akkoord van Parijs overleeft op het nippertje

Het akkoord om op korte termijn een klimaatbeleid te voeren dat de doelstelling van 1,5°C in het vizier houdt, is een duidelijke overwinning, net als de herinnering aan de dringende noodzaak om de uitstoot tegen 2030 quasi te halveren. “We zijn opgelucht dat landen hun engagementen eindelijk in jaren en niet meer in decennia uitdrukken”, verklaart de Klimaatcoalitie. “Na lange jaren van stilstand, kunnen we eindelijk hopen dat deze tekst een springplank vormt voor een mondiale verhoging van de ambitie.” Laat ons echter niet vergeten dat, ondanks de vooruitgang, de actuele klimaatplannen ons nog altijd op weg zetten naar een rampzalige mondiale temperatuurstijging van meer dan twee graden. Het is tijd voor daden in plaats van woorden: landen moeten hun klimaatplannen de komende jaren fors aanscherpen.

Een ander sleutelelement is de historische vermelding van de uitstap uit fossiele brandstoffen, specifiek steenkool. “Het was een hele strijd om deze vermelding in de finale tekst te houden. De verwoording werd op het laatste  moment bovendien verder verzwakt. Toch is het een fundamentele stap voorwaarts, eindelijk stappen we af van een oud taboe: fossiele brandstoffen als oorzaak van de klimaatcrisis.” De onderhandelingen over de internationale koolstofmarkt en artikel 6 leidden dan weer tot een compromis dat nog steeds achterpoortjes toestaat. Dit dreigt de cruciale doelstelling van 1,5 graden in gevaar te brengen.

Bescheiden vooruitgang voor internationale solidariteit

Glasgow moest een geloofwaardigheidstoets worden voor de belofte van de rijke landen om elk jaar 100 miljard euro aan klimaatfinanciering te voorzien. “Het resultaat is een vooruitgang in procedures, maar niet in middelen”, zegt de Klimaatcoalitie. “Positief is dat rijke landen de financiering voor klimaatadaptatie zullen verdubbelen. Maar concrete engagementen om de financieringskloof te dichten, ontbreken”. Een ander heet hangijzer was de financiering voor de schade en verliezen aangericht door klimaatrampen. “Dit is jarenlang onder de mat geschoven, en wordt nu eindelijk een vast agendapunt. Maar op vlak van middelen blijft het helaas bij ad hoc engagementen. Klimaatkwetsbare landen hebben recht op structurele financiering waarin voorspelbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit centraal staan. Dat is geen kwestie van liefdadigheid, maar van historische verantwoordelijkheid en van solidariteit”. Verder benadrukt het akkoord ook het belang van de bescherming van natuur en ecosystemen, participatie van jongeren en vrouwen, en een rechtvaardige transitie. Cruciale elementen, die echter nog een veel concretere vertaling nodig hebben.

Eén België, twee gezichten

België toonde twee gezichten op deze COP. “De Belgische delegatie heeft een constructieve rol gespeeld bij de onderhandelingen en België heeft een aantal belangrijke verklaringen ondertekend. Het ontbreken van een intra-Belgisch akkoord over de verdeling van de klimaatinspanningen blijft echter de geloofwaardigheid van België aantasten”, aldus de Klimaatcoalitie. Bovendien kwam het niet tot een Belgisch engagement voor de internationale klimaatfinanciering en is België niet toegetreden tot de High Ambition Coalition. De Klimaatcoalitie roept daarom alle betrokken partijen, en in het bijzonder de Vlaamse regering, op om meer actie te ondernemen. Zij moeten snel tot een solide akkoord komen over de verdeling van de inspanningen en werk maken van de Belgische bijdrage aan de Europese klimaatdoelstellingen.

De Klimaatcoalitie vertrekt dus met zeer gemengde gevoelens terug naar huis. Er is vooruitgang, onder meer dankzij de massale mobilities en druk vanuit de samenleving. De hoop op 1,5 graden blijft in leven. Maar er is veel meer vooruitgang nodig. “We verwachten nu snelle en concrete acties op alle niveaus, met een doortastend en rechtvaardig klimaatbeleid dat niemand achter laat.”

Persbericht 11-10-2021: Na anderhalf jaar is de klimaatbeweging terug. Minstens 50.000 mensen in de straten van Brussel

Deze zondag 10 oktober trokken minstens 50.000 mensen het klimaatprotest weer op gang: massaal veel burgers maken zich grote zorgen en de beweging wordt steeds diverser. De klimaatcrisis is een feit en ook in België nemen de extreme weersomstandigheden toe. De actievoerders vragen zich af hoeveel slachtoffers er nog meer moeten vallen voordat we echt in actie schieten.   

Een krachtig signaal geven

Aan de vooravond van een belangrijke Europese top en de grote klimaattop COP26 in Glasgow wil de Klimaatcoalitie een krachtig signaal geven aan onze beleidsmakers. “We hebben de middelen en de oplossingen om de strijd met de klimaatcrisis aan te gaan, maar toch heeft België enkele weken voor de COP nog steeds geen echt klimaatplan dat gedragen wordt door alle overheden. Ons land heeft nood aan een Belgische Green New Deal, met ambitieuze en concrete acties voor het klimaat”, legt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie, uit.

Dit jaar heeft het extreme weer in België en overal ter wereld (overstromingen, bosbranden, hittegolven) al vele slachtoffers gemaakt en kostbare natuur verwoest. Natuur die we nodig zullen hebben om ons te beschermen tegen meer rampen die eraan komen. Er is doortastend beleid nodig om de gevolgen maximaal te beperken, te beginnen bij de meest kwetsbare mensen. “Deze zomer heeft de klimaatcrisis België hard getroffen”, zegt Bernadette Leemans uit Chaudfontaine, die slachtoffer werd van de overstromingen en aanwezig was op de mars. “Ik heb deelgenomen aan de vorige klimaatmarsen maar vandaag sta ik hier als klimaatvluchteling en niet alleen meer als een bezorgde burger.”

Klimaatbeweging diverser dan ooit

Meer dan 90 organisaties uit het hele land (natuur- en milieu, vakbonden, Noord-Zuid, jongeren, burgerbewegingen) deden mee aan deze klimaatmars en er sloten ook nieuwe groepen aan zoals de mutualiteiten, mensenrechten- en armoedeorganisaties, de vredesbeweging, socio-culturele organisaties, … 

“De straffe klimaatacties van de voorbije jaren hebben de klimaatcrisis hoog op de politieke agenda gezet. Nu breekt de tijd aan voor politici om hun beloftes om te zetten in concrete actie” besluit Zanna Vanrenterghem. “De klimaatbeweging staat er weer en heeft getoond dat hij onontkoombaar is: wij zullen blijven doorgaan totdat politici de klimaatuitdaging ten volle aangaan.”

Meer informatie

Klimaatcoalitie

De Klimaatcoalitie is een nationale vzw die meer dan 80 organisaties (natuur en milieu, noord-zuid, vakbonden, mutualiteiten, jongeren en burgerbewegingen) verenigt rond het thema van klimaatrechtvaardigheid. Ook het Masereelfonds is lid. Samen oefenen we druk uit op beleidsmakers om krachtige maatregelen te nemen en mobiliseren we een breed publiek voor een klimaatvriendelijke en eerlijke samenleving.

Ook wij waren er bij!

Persbericht 14-09-2021: De Klimaatcoalitie komt terug met een grote klimaatmars op 10 oktober

De klimaatcrisis is een feit en ook in België nemen de extreme weersomstandigheden toe. Elke tiende graad opwarming is van belang en we moeten alles in het werk stellen om de schade te beperken. Na anderhalf jaar komt de klimaatbeweging uit haar kot met een grote klimaatmars in Brussel. Meer dan 80 organisaties uit het hele land doen mee, waaronder Greenpeace, 11.11.11, Oxfam, vakbonden, jeugd- en burgerbewegingen, … 

Aan de vooravond van een belangrijke Europese top en de grote klimaattop in Glasgow wilt de Klimaatcoalitie een krachtig signaal geven aan onze beleidsmakers. “De boodschap is simpel: wij vragen ambitieuze, solidaire en coherente maatregelen” legt Zanna Vanrenterghem, vice-voorzitter van de Klimaatcoalitie uit. “We hebben nood aan een Belgische Green New Deal en we stellen meer dan 100 concrete oplossingen voor om dit te bewerkstelligen”. 

Dit jaar heeft het extreme weer in België en overal ter wereld (overstromingen, bosbranden, hittegolven) al vele slachtoffers gemaakt en kostbare natuur verwoest. Er is doortastend beleid nodig om de gevolgen maximaal te beperken, te beginnen bij de meest kwetsbaren. Bovendien hebben de historische uitspraak van de Klimaatzaak en de publicatie van het nieuwe IPCC-rapport deze zomer een ongezien signaal gegeven om de oorzaken van klimaatverandering aan te pakken en het Belgische klimaatbeleid van koers te doen veranderen. 

“De straffe klimaatacties van de voorbije jaren hebben de klimaatcrisis hoog op de politieke agenda geplaatst. Nu breekt de tijd aan voor politici om hun beloftes om te zetten in concrete actie” besluit Zanna Vanrenterghem. Het is broodnodig maar niet te laat.

De Klimaatcoalitie nodigt alle deelnemers uit om de gezondheidsmaatregelen zo goed mogelijk te respecteren wanneer ze zich naar het vertrekpunt begeven en meestappen in de mars. 

Voor meer informatie

  • Meer dan 100 politieke aanbevelingen voor een Belgische Green New Deal
  • Klimaatmars op zondag 10 oktober 2021
    • Start voorzien om 13u aan Brussel Noord. Eindevenement met speeches in het Jubelpark. Animaties onderweg met aandacht voor de verschillende klimaatthema’s zoals biodiversiteit, solidariteit, vrouwenrechten, …
    • Alle praktische info en updates via het Facebook evenement en de website

Persbericht 30-03-2021: De Klimaatcoalitie vraagt een Belgische “Green New Deal”

In de nasleep van de pleidooien van de Klimaatzaak, maakt de Klimaatcoalitie haar nieuw eisenpakket voor een Belgische “Green New Deal” bekend. Het bevat meer dan 100 aanbevelingen om een sociaal rechtvaardige klimaattransitie te bewerkstelligen in België.

Deze unieke Belgische coalitie, die vakbonden, jongerenorganisaties, milieu- en ontwikkelingsorganisaties en burgerbewegingen verenigt, stelt vandaag een brede waaier aan maatregelen voor om beleidsmakers te gidsen doorheen het immense werk dat nodig is voor de klimaattransitie. Het raakt aan alle domeinen: de Belgische verantwoordelijkheid op Europees en mondiaal niveau, de vereiste transformatie van de Belgische economie per sector, de financiering en een beter en meer participatief bestuur.   

Dankzij haar diversiteit en pluraliteit, verzekert de Klimaatcoalitie een breed sociaal draagvlak en reikt ze een transversale visie aan: één die het sociale aan het klimaatvraagstuk koppelt maar ook garantie biedt op economische welvaart voor iedereen. “Net als bij de huidige gezondheidscrisis, is een mondiale en solidaire aanpak van de klimaatcrisis onontbeerlijk” legt Lien Vandamme, woordvoerder van de Klimaatcoalitie, uit. “Dit is precies wat deze Belgische Green New Deal beoogt: een diepgaande transformatie om onze economie koolstofarm te maken  maar ook de kans aangrijpen om de samenleving eerlijker en gelijker te maken. Het één kan niet zonder het ander.”     

De publicatie van het nieuwe memorandum verschijnt enkele dagen na het einde van de pleitzittingen van de Klimaatzaak, die plaatsvonden van 16 tot 26 maart. “Deze reeks aanbevelingen vormen een logisch vervolg op wat er is aangekaart door de Klimaatzaak en kunnen als handleiding dienen voor onze politici”, verklaart Lien Vandamme. “De eisen van de 62.000 medestanders impliceren een drastische ommezwaai in het Belgische beleid. Wij reiken de handvaten aan om dit mogelijk te maken.”

Meer informatie

Contact

Julie Van Houtryve – info@klimaatcoalitie.be – +32 484 65 28 57

Klimaatcoalitie

De Klimaatcoalitie is een nationale vzw die meer dan 80 organisaties (natuur en milieu, noord-zuid, vakbonden, jongeren en burgerbewegingen)verenigt rond klimaatrechtvaardigheid. Samen met al deze organisaties oefent het Masereelfonds mee druk uit op beleidsmakers om krachtige maatregelen te nemen en mobiliseren een breed publiek voor een klimaatvriendelijke en eerlijke samenleving. Meer info op www.klimaatcoalitie.be