1.Henk Vandaele – Rudolf Boehm – een korte biografie (15 min.)
2. Jonas Vanbrabant – Het verval van de natuurlijke leefwereld. Boehm in dialoog met Vermeersch, Kruithof en Latour (30 min. lezing – 15 min. dialoog)
3. Jan Leyers – De betekenis van Boehms filosofie (10 min.)
4. Sonja Lavaert – Over de natuur, God, of de brem (30 min. lezing – 15 min. dialoog)
5. Afsluit door Luc Vanneste
Een initiatief van Het tijdschrift De uil van Minerva, Het fenomenologisch knooppunt & het Archief Rudolf Boehm
1/Rudolf Boehm: een korte biografie
Toen Rudolf Boehm in de zomer van 2019 overleed, verdween de laatste van het kwartet filosofen dat de Gentse Blandijnberg als links, seculier baken op de kaart zette. Apostel, Kruithof, Vermeersch en Boehm drukten een blijvende stempel op Vlaanderen. Boehm is echter de minst gekende. Dit staat in schril contrast met de regelmatig terugkerende opmerking dat hij allicht de meest filosofische was. Tijdens deze lezing willen we een introductie geven in zijn filosofie, waarin de natuur centraal staat. Vandaele geeft in een vijftiental minuten een kort introducerend biografisch overzicht.
2/Het verval van de natuurlijke leefwereld. Boehm in dialoog met Vermeersch, Kruithof en Latour
Op de Gentse Blandijnberg plaatste Boehm de ecologische vraag op de filosofische agenda. Boehm stelde dat de milieuramp het gevolg is van de verwevenheid van wetenschap, technologie en kapitalisme. Dit WTK-bestel ondermijnt de bestaansvoorwaarden van de levensvormen en veroorzaakt milieuvergiftigend afval en entropie door energieopwekking. Later wees ook Vermeersch op het WTK-bestel, dat hij echter niet wilde afschaffen maar hervormen. Volgens hem is de overbevolking het grootste probleem. Kruithof gooide het over een andere boeg door het planetaire ecosysteem te verheffen tot moreel object. Volgens Boehm schoten hun ecologische visies tekort omdat ze weigerden in te zien dat de mens fundamenteel in conflict staat met de natuur. Hier is er een opvallende link met de filosofie van Latour. Hij wil een nieuwe technologie uitbouwen vanuit de vraag welke bezorgdheden relevant zijn voor de mens. In deze lezing bespreekt Vanbrabant de verhouding van Boehm met Vermeersch, Kruithof en Latour.
3/De betekenis van Boehms filosofie
Jan Leyers, bekende en gevierde televisiemaker, kreeg als student filosofie les van Rudolf Boehm. Hij vertelt hoe die ontmoeting van betekenis is geweest in zijn leven.
4/Over de natuur, God, of de brem
In Rudolf Boehms filosofie en zijn begrip van de natuur staat de ambivalentie van de grondverhoudingen centraal. Die ambivalentie leidt ertoe dat Boehms een verrassende visie ontwikkelt op de relatie tussen natuur en cultuur en de betekenis die hij toekent aan religie en de plaats van mensen of het menselijke. Lavaert laat haar voor deze bespreking leiden door Boehms reflecties over ‘Het wezen van de religie van Feuerbach’, ‘Spinoza’s God in de Ethica’, en Leopardi’s gedicht ‘De brem’ (La ginestra).