27 nov 2025 19:30

MARX4MILLENNIALS | Marx als republikein: lezing Louis Mosar

“Het afgelopen decennium is er sprake van een radicale toe-eigening van het republicanisme, onder meer door de marxistische traditie. In essentie is het republicanisme een politieke traditie waarin vrijheid als non-dominatie en zelfbestuur als centrale politieke waarden gelden. Deze traditie speelde een belangrijke rol bij het formuleren van de politieke en sociale eisen van negentiende-eeuwse arbeidersbewegingen. Sommige auteurs stellen dat het republikeinse gedachtengoed ook richtinggevend was voor het denken van Karl Marx. Zo zou het republikanisme een grote invloed uitgeoefend hebben op zijn vroege kritiek op het Pruisische absolutisme, zijn analyse van kapitalistische klassendominantie en de anarchistische heerschappij van de markt in Het Kapitaal, tot aan zijn verdediging van de Parijse Commune in De Burgeroorlog in Frankrijk. In deze lezing onderzoekt Louis Mosar welke rol het republikanisme heeft gespeeld in het denken van Marx en in de bredere arbeidersbeweging. Daarnaast staat hij stil bij de vraag welke rol het republicanisme vandaag kan spelen in het formuleren van een kritiek op het kapitalisme en in het uitstippelen van een koers naar een postkapitalistische samenleving.”
Louis Mosar is een PhD-onderzoeker in de filosofie (HIW, KU Leuven). Vanuit de lens van het (neo)republicanisme onderzoekt hij de donkere kant van vrije markten: hoe schijnbaar vrijwillige uitwisseling toch kan leiden tot overheersing.
Over ‘Marx 4 Millennials’:
Het marxisme is in de eerste plaats een analysemethode, een manier om de wereld politiek, sociaal en economisch te begrijpen. Een analysemethode die op een open en ondogmatische manier moet worden toegepast (wat in het verleden helaas niet altijd is gebeurd), en uiteraard ook met vele andere inzichten kan worden aangevuld.
Met deze cyclus richten we ons met Masereelfonds Gent naar geëngageerde mensen die de wereld beter willen begrijpen. Een confrontatie met teksten van Marx, zijn begrippenkader en zijn focus op maatschappelijke krachten en contradicties is van belang voor de brede progressieve linkerzijde.